Được bồi dưỡng năng lực quan sát, trẻ em sẽ càng thông minh

Được bồi dưỡng năng lực quan sát, trẻ em sẽ càng thông minh.

Câu chuyện tình huống: Hà Anh là một đứa trẻ nói chuyện thì chậm rãi, làm gì cũng lề mề, có khi nhìn điệu bộ sốt ruột của mẹ cô, cô bé lẩm bẩm: “Có gì mà phải cuống cả lên thế, mẹ đúng thật là”. Có 1 hôm Hà Anh đưa bài kiểm tra về nhà cho mẹ ký, người mẹ xem đi xem lại, liền nổi giận: Con đọc đề bài kiểu gì vậy, rõ ràng viết là: Dùng 2 cách để giải bài, mà còn chỉ viết có 1 cách là sao? Hà Anh trả lời: Con không nhìn thấy mà mẹ”. Mẹ cô hoảng hốt, trừng mắt: Mắt con dùng để làm gì? Hà Anh làu bàu: “Thực sự con không nhìn thấy mà mẹ” Mẹ cô bất lực, bởi vì nghe con nói đi nói lại câu: “Con không nhìn thấy”. Rất nhiều lần Hà Anh thực sự như không có mắt, mẹ bảo Hà Anh mang cho mẹ cái chìa khóa. Hà Anh đứng ở trước bàn, chìa khóa ở ngay trước mắt, cô bé lại hỏi ”Mẹ ơi chìa khóa ở đâu ạ, con không trông thấy”. Trường tổ chức cho học sinh đi du xuân, khi trở về yêu cầu các em viết nhật ký, Hà Anh viết như suối chảy, lên xe xuống xe đều viết, nhưng không có cảnh sắc . Mẹ cô yêu cầu viết lại, thì cô lại nói: “Con không thấy những cái đó, con quên rồi”. Mẹ Hà Anh thường nói mắt cô bé đúng là vô dụng, cái gì cũng không nhìn thấy. Phân tích nguyên nhân: Không phải đứa trẻ nào cũng đều kém quan sát, từ nhỏ nếu những đứa trẻ được chăm sóc quá mức, gặp những vấn đề khó khăn để có thể dễ dàng tìm được đáp án, có gì cần cũng nhanh chóng được đáp ứng, không cần phải yêu cầu nhiều, đều sẽ khiến cho các em thấy cuộc sống của mình quá sung túc, dư dả, không có ý thức quan sát dẫn đến năng lực quan sát không tốt, không phải là những đứa trẻ lờ đờ bị động, có những đứa trẻ muốn trốn tránh, chúng bị bố mẹ bắt bẻ, trách mắng khi làm sai, cho rằng làm ít một chút còn hơn làm nhiều mà sai, nên không chủ động nhìn cái gì cả. Trong thực tế cuộc sống, có rất nhiều bạn học sinh với những đồ vật ở trước mắt như không hề nhìn thấy, điều này mà cứ tiếp diễn sẽ ảnh hưởng đến tư duy của trẻ, làm trở ngại đến sự phát triển của nhận thức. Giống như không có cơm, rau thì không thành bữa vậy, bất cứ một suy nghĩ nào cũng đều cần được xây dựng nên năng lực quan sát dựa trên những sự vật có hình ảnh, cụ thể, sự thay đổi của sự vật đều được thu vào tầm mắt làm tư liệu của suy nghĩ, trí tuệ mới phát triển. Đứa trẻ sau khi đi học tiểu học, do những gì mắt thấy tai nghe của đời sống gia đình không đủ để đáp ứng những đòi hỏi trong tư duy của chúng, chỉ có thông qua quan sát, mở rộng nhận thức, trẻ mới càng thông minh, do đó năng lực quan sát đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ là vô cùng quan trọng. Bồi dưỡng năng lực quan sát có liên quan đến hứng thú và mục đích, cũng cần đứa trẻ có trí nhớ và khả năng lí giải tốt. Năng lực quan sát một mặt là nhớ hoàn cảnh cái này có thể nhìn bằng mắt. Mặt khác là tình cảm,mối quan hệ với nội tại bản thân sự vật, chỉ dựa vào mắt nhìn thì không chuẩn xác. Ý muốn nói, đứa trẻ không chỉ cần quan sát hoàn cảnh, mà còn phải hiểu mối quan hệ nội tại của hoàn cảnh, từ đó giải quyết vấn đề trong học tập và giao tiếp, đây chính là mục đích quan trọng của việc chúng ta bồi dưỡng năng lực quan sát của trẻ. Năng lực quan sát của Hà Anh trong ví dụ trên cần bồi dưỡng kĩ càng, đồng thời nâng cao ý thức mục tiêu của trẻ, không để trẻ lúc làm việc chậm chạp lề mề, thái độ không chút gì khẩn trương, lúc làm việc mới có thể nghiêm túc hơn, càng có thói quen dùng đôi mắt nhìn thế giới. Người mẹ nên có biện pháp đối phó như thế nào? Biện pháp bồi dưỡng năng lực quan sát của trẻ mẫu giáo và trẻ học lớp 1,2: Nâng cao năng lực quan sát trong sự tương phản. Có rất nhiều những trò chơi sinh động, lí thú, có thể nâng cao năng lực quan sát cho trẻ, như trò chơi: tìm những điểm khác nhau, vào mê cung, được đăng trên báo, tạp chí, trong hiệu sách Tân Hoa chuyên bán những cuốn sách trò chơi, phụ huynh không cần tốn quá nhiều công sức cũng có thể tìm được Nâng cao năng lực quan sát trong các trò chơi. Phụ huynh bày trước mặt trẻ những đồ chơi khác nhau, để trẻ vừa nhìn thấy 1 đồ chơi nào đó, sau đó nhẹ nhàng giấu đi 1 vật, để cho trẻ nhận ra là thiếu đồ vật gì? Hoặc như chơi cờ, để cho trẻ quan sát cục diện bàn cờ, tìm ra cho mình con đường đi để chiến thắng một cách thuận lợi nhất Học cách quan sát hoàn cảnh. Quan sát sự thay đổi của gian phòng, sự thay đổi trong cách ăn mặc của thầy giáo., sự thay đổi của những bông hoa trong lọ hoa, những ảnh hưởng của các mùa đối với con người. Rất nhiều đứa trẻ không thể nói lên được sự thay đổi đó, hoặc là không cảm nhận được, phụ huynh có thể cùng trẻ ghi chép lại, đo độ dài của những bông hoa, lúc thời tiết thay đổi thì những chàng trai hay những cụ già mặc quần áo nhiều hơn? So sánh sự khác nhau của sách với phim hoạt hình. Có thể mua những cuốn sách có nội dung của những bộ phim hoạt hình mà đứa trẻ thích, như cuốn Na Tra chiến đấu với đại dương phụ huynh có thể tìm điểm khác nhau trong sách và phim hoạt hình, tình tiết có sự cắt giảm như thế nào, miêu tả trong sách với cả phim họat hình thì đâu tỉ mỉ hơn, chi tiết hơn, dễ hiểu hơn. Để trẻ quan sát giữa sách và phim hoạt hình khác nhau như thế nào?   Phương pháp bồi dưỡng năng lực quan sát của trẻ em lớp 3, 4, 5: Nâng cao tính mục đích trong việc quan sát của trẻ, đưa ra cho trẻ nhiệm vụ cụ thể và rõ ràng. Như việc du xuân, phụ huynh cần cho trẻ thu thập 1 số tư liệu, chụp lại cảnh sắc, ghi lại tâm tình, biểu hiện của học sinh, mang về vật kỷ niệm, lá cây, cảnh cỏ, mang theo đồ ăn, đồ chơi để cùng thưởng thức với học sinh, giao lưu tình cảm, kết thêm bạn bè, để đứa trẻ quan sát có mục đích, không chỉ đơn thuần là đi du xuân Hứng thú là động lực của quan sát. Phụ huynh có thể thông qua giới thiệu cho các em các trò vui chơi giải trí, giúp đỡ trẻ lựa chọn những trò mà các em thấy hứng thú để quan sát, từ đó kích thích trẻ hứng thú quan sát, nâng cao năng lực quan sát. Đứa trẻ có động lực giải quyết sự tình, khi bị thu hút, trẻ sẽ cực kỳ hứng thú, cho dù là viết văn hay tham gia biện luận, đều rào rào phát biểu, sẵn sàng thể hiện bản thân giữa chốn đông người Quan sát cần kĩ xảo, cần phải quan sát một cách tuần tự. Có rất nhiều đứa trẻ có hứng thú với rất nhiều chuyện, nhưng lại dễ dàng bỏ qua rất nhiều sự việc nguyên nhân là không biết phải quan sát như thế nào. Phụ huynh cần dạy trẻ phương pháp, ví dụ thứ tự quan sát cần căn cứ vào đối tượng muốn quan sát để quyết định. Thông thường ta sẽ quan sát tổng thể trước bộ phận sau, ngoại hình trước, bên trong sau, từ phía trước rồi đến phía sau, trên trước, dưới sau, tìm được những tư liệu có giá trị thì ghi lại, đứa trẻ sẽ có cảm giác gặt hái được 1 thành quả hết sức to lớn Trong quan sát thu được những lí luận logic. Khi phân tích những hiện tượng mà các em quan sát được, cácm em sẽ đặt ra rất nhiều câu hỏi” tại sao?”, khiến việc quan sát thường kèm theo những phát hiện mới. Hà Anh trong ví dụ, lúc làm bài kiểm tra không đọc được những yêu cầu của thầy giáo, người mẹ sau khi đọc được có thể hỏi Hà Anh: Thầy giáo tại sao lại ra để bài như thế này? Tại sao con lại không đạt được kết quả cao? Chúng tôi tin rằng sau khi suy ngẫm lại, Hà Anh sẽ quan sát càng tinh tế. Tạo nên những cơ hội để trẻ quan sát xã hội. Ví dụ quan sát mối quan hệ giữa thầy giáo và học sinh, mối quan hệ giữa học sinh và phụ huynh, quan sát những cảnh sầm uất, náo nhiệt trong siêu thị, quan sát những chuyện đặc biệt trên đương phố, điều này rất có ích cho việc thúc đẩy đứa trẻ hiểu được sự chân thực của cuộc sống, hiểu được nhân tình thế thái, nâng cao trách nhiệm đối với xã hội, làm cho trẻ có suy nghĩ sâu sắc và quảng đại, tăng thêm nhiểu tư liệu để viết văn và làm phát triển năng lực lý luận của trẻ, từ đó đứa trẻ càng thông minh và sâu sắc. Nguyên nhân vì sao phải phân ra phương pháp bồi dưỡng dành cho học sinh những lớp nhỏ và những lớp trên là vì năng lực lí giải theo độ tuổi của các em không như nhau. Những trẻ em lớp nhỏ không thể suy nghĩ quá sâu sắc, việc phải lý giải khiến các em rất mệt mỏi và chán nản. Những trẻ em lớp lớn hơn thì suy nghĩ đã chin chắn hơn, để các em trải nghiệm và những gì các em quan sát được ở cuộc sống, mới đạt được mục đích làm giàu trí tuệ cho các em.                                                                                                                      Nguồn : http://bit.ly/H3boSO